BMGN - Low Countries Historical Review

(Fe)male Voices on Stage

Marly Terwisscha van Scheltinga, Sara Budts, Jeroen Puttevils — Tue, 26 Mar 2024 00:00:00 +0100

Dit artikel onderzoekt de patronen in loterijrijmpjes uit de laatmiddeleeuwse en vroegmoderne Lage Landen, met een focus op de rijmpjes geschreven door vrouwen. Loterijen waren een populaire methode om geld op te halen, en de loterijrijmpjes, persoonlijke boodschappen die werden neergeschreven op de loten, zijn een waardevolle bron voor historici. We verzamelden meer dan 11,000 gedigitaliseerde korte teksten afkomstig van vijf loterijen die plaatsvonden tussen 1446 en 1606. In de analyse maakten we gebruik van GysBERT, een taalmodel voor historisch Nederlands, om kenmerkende discoursen voor mannelijke en vrouwelijke auteurs te identificeren. Hoewel GysBERTs resultaten ons op het spoor brachten van enkele interessante patronen, lieten ze ook zien dat de rijmpjes geschreven door mannen en vrouwen niet radicaal van elkaar verschillen. Dit is in lijn met inzichten uit de historiografie over vroegmoderne vrouwen, waarin wordt benadrukt dat vrouwen functioneerden binnen maatschappelijke, en in dit geval ook literaire, conventies. Soms werden deze conventies door vrouwen ondermijnd, soms aangepast, maar soms ook zonder verandering overgenomen.

This article explores the patterns in lottery rhymes produced in the late medieval and early modern Low Countries, with a focus on the rhymes written by women. The lottery was a popular fundraising event in the Low Countries. Lottery rhymes, personal messages attached to the lottery tickets, provide a valuable source for historians. We collected more than 11,000 digitised short texts from five lotteries held between 1446 and 1606. We have used GysBERT, a language model of historical Dutch, to identify distinctively male and female discourses in the lottery rhymes corpus. Although the model pointed us to some interesting patterns, it also showed that lottery rhymes written by men and women do not radically differ from each other. This is consistent with insights from premodern women’s history which stresses that women worked within societal, and in this case literary, conventions, sometimes subverting them, sometimes adapting them, sometimes adopting them unchanged.

Over de historische waarde(n) van tv-series

Marijke Huisman — Tue, 26 Mar 2024 00:00:00 +0100

BMGN-redactielid Marijke Huisman bespreekt de verschillende bijdragen aan het forum over de televisieseries Het verhaal van Nederland (2022) en Het verhaal van Vlaanderen (2023).

BMGN editor Marijke Huisman discusses the various contribution to the forum on the television series Het verhaal van Nederland (The story of the Netherlands, 2022) and Het verhaal van Vlaanderen (The story of Flanders, 2023).

Historische televisie à la Van Oostrom en Conscience?

Pieter Van den Heede — Tue, 26 Mar 2024 00:00:00 +0100

In deze bijdrage maak ik een vergelijkende analyse van Het verhaal van Nederland en Het verhaal van Vlaanderen als historische producties, vanuit het perspectief van publieksgeschiedenis. Daarbij richt ik me op drie domeinen die voor publiekshistorici van belang zijn. Eerst ga ik in op de productiecontexten van beide reeksen, omdat die het kader bepalen waarbinnen historici hun expertise aanleveren. Daarna analyseer ik de verteltechnieken die gebruikt worden, en hoe die de inhoud mee vormgeven en al dan niet vertekenen. Ten slotte houd ik een pleidooi voor een ruimer receptieonderzoek, om het belang hiervan voor publieksgeschiedenis te benadrukken.

In this contribution I make a comparative analysis of Het verhaal van Nederland (The story of the Netherlands) and Het verhaal van Vlaanderen (The story of Flanders) as historical productions, from the perspective of public history. I focus on three domains that are important to public historians. First, I will discuss the production contexts of both series, because they determine the framework wherein historians provide their expertise. I then analyse the maintained narrative techniques and how they shape the content, and whether or not these techniques distort the historical narrative. Finally, I make a plea for a study of the broader reception of these series, in order to mark the value of this type of research for public history.

Het verhaal van Vlaanderen

Yves Huybrechts, Sabine Schmitz — Tue, 26 Mar 2024 00:00:00 +0100

In deze bijdrage analyseren we Het verhaal van Vlaanderen vanuit het perspectief van een buitenstaander. Ten eerste bevragen wij het mediaformat van de televisieserie en ten tweede het beeld van de geschiedenis dat daarin wordt gehanteerd. Kan deze serie als een documentaire worden gecategoriseerd, of gaat het hier toch eerder om entertainment, of hebben we met een mengvorm te maken? En welk geschiedenisverhaal hanteert de serie? Dit beeld van de geschiedenis is niet duidelijk omdat de geografische focus van de reeks op het huidige Vlaanderen ligt. Wij betogen dat zowel het wisselende mediaformat alsook de variërende inhoud een rol speelt in de controverse die rond Het verhaal van Vlaanderen is ontstaan.

In this contribution we analyse Het verhaal van Vlaanderen [The story of Flanders] from an outsider perspective. In the first part, we scrutinise the media strategy and the television format of the series, while in the second part, the historical narrative, as presented and molded by this format, is analysed. Can this series be labelled as a documentary or as mere entertainment – or should it be rather defined as hybrid? And how is the past represented in this series? The historical narrative is not sharply outlined, as present-day Flanders serves as the geographical framework of the series. We argue that the varying nature of both the television format and the historical narrative play a role in fueling controversy about The story of Flanders.

Mijn verhaal over Het verhaal

Henk de Smaele — Tue, 26 Mar 2024 00:00:00 +0100

In dit essay evalueert historicus Henk de Smaele zijn bijdrage aan een aflevering van de serie Het verhaal van Vlaanderen. Hij weegt zijn oordeel over deze samenwerking af en plaatst deze binnen de complexe Belgisch-Vlaamse politieke en culturele context en binnen het format van een televisieproductie.

In this essay, historian Henk de Smaele evaluates his contribution to an episode of the series The story of Flanders. While assessing this collaboration, he relates it to the complex Belgian-Flemish political and cultural context and the format of a television production.

Daan op zijn knieën

Jacco Pekelder, Neele Teneyken — Tue, 26 Mar 2024 00:00:00 +0100

In deze forumbijdrage kijken wij kritisch naar Het verhaal van Nederland (2022), de tiendelige televisieserie van de NPO. Op basis van drie criteria – de educatieve meerwaarde voor met name jonge (Duitse) kijkers, de aansluiting bij recente geschiedwetenschappelijke inzichten en de bijdrage aan kritisch-historisch besef – beoordelen we de opbouw, inhoud en opmaak van de serie. Onze bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar het gebruik van re-enactment, omdat die techniek in de Nederlandse geschiedenistelevisie relatief uniek is. Ons oordeel pakt deels negatief uit: inzake de eerste twee criteria scoort Het verhaal goed, op het derde punt minder. Mede door de re- enactmentscènes ligt alle nadruk in de nieuwe serie op ‘het verhaal’. Nadat voorgangers van deze televisieserie juist het kritisch meedenken door de kijker over de constructie van geschiedenisverhalen hadden bevorderd, zien wij dit als stap terug.

In this forum contribution we review Het verhaal van Nederland (The Story of the Netherlands, 2022), the ten-episode television series of the npo. We assess the structure, content and layout of the series based on three criteria – the educational value for, in particular, young (German) viewers, the dealing with current historiography, and the contribution to critical historical thinking. Doing so, we have a special interest in the use of re-enactment, as the presence of that technique in this 2022 series is relatively unique in Dutch television history. Our verdict is partly negative: Het verhaal van Nederland scores well on the first two criteria, but less so on the third. Partly due to the re-enactment scenes, this series heavily emphasises ‘the story’. Since previous television series and predecessors of this format made efforts to engage the viewer in critical thinking about the construction of historical narratives, we interpret this series as a step back.

Geschiedenis zonder bewegend beeld – en toch op televisie

Maarten Prak — Tue, 26 Mar 2024 00:00:00 +0100

Historicus Maarten Prak reflecteert in dit essay op zijn bijdrage aan een episode van Het verhaal van Nederland. Hij vergelijkt zijn indrukken van deze serie met de opzet, doelstellingen en receptie van eerdere televisiereeksen over Nederlandse geschiedenis waarbij hij eveneens als expert betrokken was.

In this essay historian Maarten Prak discusses his contribution to an episode of The story of the Netherlands. He compares his experience of the 2022 series with the outline, ambitions and reception of previous television series on Dutch history in which he took part as an expert.

Twee verhalen, een erfgoedanalyse

Hester Dibbits, Jonathan Even-Zohar — Tue, 26 Mar 2024 00:00:00 +0100

Erfgoed is een concept dat gebruikt wordt voor objecten, plaatsen of praktijken die mensen in het heden onder verwijzing naar het verleden markeren als van wezenlijk belang voor de identiteit van een groep of individu. Erfgoedvorming kan overal plaatsvinden. Vanuit deze definitie van erfgoed stellen wij drie vragen bij de populaire televisieseries Het verhaal van Nederland en Het verhaal van Vlaanderen:

1. Welke objecten, plaatsen en praktijken worden als erfgoed naar voren geschoven, en hoe gebeurt dit?
2. Door wie worden ze van betekenis voorzien?
3. Wat betekent dit voor (collectieve) identiteitsvorming?

Wij komen tot de conclusie dat er in de serie weinig wordt gereflecteerd op de keuzes die gemaakt zijn bij de selectie van historische plaatsen, voorwerpen en gebeurtenissen. Ook is er weinig aandacht voor de uiteenlopende groepsgebonden betekenissen die zich aan de geselecteerde items kunnen hechten. De boodschap die in beide series doorklinkt, lijkt te zijn dat de mensen die hier vroeger leefden niet wezenlijk anders waren dan de mensen die hier nu leven. Alleen de omstandigheden waren anders.

Heritage is a concept used for objects, sites and practices from the past that people designate and appropriate as essential to their identity. Heritage-making can take place everywhere. By using this definition of heritage, we ask three questions about the popular television series Het verhaal van Nederland and Het verhaal van Vlaanderen:

1. Which objects, places and practices are put forward as heritage, and how does this occur?
2. Who gives meaning to these items, sites and customs?
3. What does this mean for (collective) identity formation?

The authors conclude that both series provide little reflection about the selection of historical places, objects and events. There is also little attention to the diverse group-related meanings that can be attached to the selected items. The message that resonates in both series seems to be that the people who lived here in the past were not essentially different from the people who live here now. Only the circumstances were different.

Van de redactie - From the editors

Marnix Beyen — Tue, 26 Mar 2024 00:00:00 +0100